Duiken in Nederland

Als je het hebt over duiken in Nederland zijn de meest voorkomende reacties: "waarom zou je dit willen" of "maar in Nederland zie je toch helemaal niets"? Wij kunnen je bevestigen: niets is minder waar. Nederland heeft honderden duikstekken met zoet of zout water waar enorm veel flora en fauna te zien is.

Ja, het zicht in Nederland is beduidend minder dan in de Rode Zee of Indonesië bijvoorbeeld, maar dit betekent niet dat ons koude kikkerland meteen afgeschreven hoeft te worden als duikbestemming. Er worden in sommige provincies op jaarbasis honderdduizenden duiken gemaakt, en dat heeft een reden. Het onderwaterleven is enorm gevarieerd en er zijn zelfs duikstekken met wrakken uit de Tweede Wereldoorlog.

Duiken in Nederland vs. tropische wateren

Iedereen die wel eens gezwommen heeft in een meer, kanaal of de Noordzee weet: het water in Nederland is koud, kan soms wat viezig zijn en lijkt allesbehalve helder. Maar als je met deze kennis voor de eerste keer in Nederland gaat duiken kom je voor positieve verrassingen te staan.

Ook in ons land is duiken een absolute mogelijkheid. Waar je in het warme tropische water in Thailand met een dun en kort wetsuit duikt, heb je in Nederland hier en daar aangepaste uitrusting nodig. We geven je een aantal voorbeelden waar je rekening mee moet houden als je wilt gaan duiken in Nederland.

Temperatuur

De watertemperatuur in Nederland schommelt nogal. Tijdens de wintermaanden kan het water in de Noordzee zo koud worden als 4 graden, terwijl je tijdens een warme zomermaand kunt duiken met een watertemperatuur van 23 graden. Ook afhankelijk van de diepte kan de temperatuur enorm verschillen ten opzichte van de oppervlaktetemperatuur. Hou hier dus rekening mee.

De watertemperatuur in meren of plassen is over het algemeen lager dan in de Noordzee. Veel duikers houden als gemiddelde de temperatuur van duikstek Hagestein aan. Een handige website om de actuele lucht- en watertemperatuur te checken is die van Rijkswaterstaat.

Zicht

Afhankelijk van het seizoen, de duikstek, watertemperatuur, stroming, thermocline en de weersomstandigheden kan het zicht in Nederland flink teleurstellend zijn. Reken er dus niet op dat je net als in Indonesië tientallen meters zicht hebt. Gemiddeld is het zicht zo'n 2-3 meter, echter zijn er uitschieters gemeten van 20 meter zicht.

Duikuitrusting

Om ervoor te zorgen dat je met de juiste duikuitrusting het water in gaat moet je je realiseren dat de watertemperaturen in Nederland tientallen graden kunnen verschillen ten opzichte van tropische wateren. Niet alle ademautomaten zijn geschikt om in koud water te duiken en ook de dikte en het materiaal van je wetsuit zal een groot verschil zijn. Hieronder een aantal tips:

Ademautomaat

Er zijn talloze zaken die je kunt overwegen bij het kiezen van een ademautomaat. Waar in het buitenland de eerste trap vaak een yoke-aansluiting heeft, zie je in Nederland steeds vaker ademautomaten met een DIN-aansluiting. Deze aansluiting schroef je vast in de kraan van je duikfles, in plaats van dat je hem zoals bij de yoka-aansluiting over de kraan heen bevestigt. Beide aansluitingen kunnen gebruikt worden als je duikt in Nederland, echter is de DIN-aansluiting een veiligere koppeling tussen je eerste trap en de kraan van je duikfles.

Omdat de watertemperatuur in Nederland vaak onder 10 graden schiet is het belangrijk een ademautomaat te gebruiken die tegen deze temperaturen kan. Automaten die werken met een piston hebben onderdelen die vaak in aanraking komen met water, wat de kans op vervuiling en bevriezing vergroot. Vaak kun je met dit type ademautomaat duiken in water met temperaturen boven de 10 graden. Automaten met een membraan, waarbij de binnenkant is afgeschermd, komen niet in aanraking met water en daarom minder gevoelig voor bevriezing en beter geschikt om mee te duiken in water met temperaturen onder de 10 graden.

We raden je echter aan altijd advies in te winnen bij een professionele duikshop bij aanschaf van een ademautomaat die geschikt is voor kouder water.

Duikpak

Waar je in warm water misschien wel duikt in enkel je shorts of badpak, is dit in Nederland absoluut niet mogelijk. Om enigszins comfortabel te duiken is een wetsuit van 7 millimeter geen uitzondering. Er zijn duikers die genoeg hebben aan 5 millimeter, maar in onze ervaring wordt het dan al gauw te koud onderwater waardoor je je duik vroegtijdig moet afbreken. Er zijn ook pakken waar patches van fleece in verwerkt zijn, bijvoorbeeld op de rug en de borst, waardoor je warmer blijft onder water. Een dikker wetsuit betekent automatisch meer drijfvermogen, hou hier rekening mee.

Accessoires

Uit ervaring is het niet comfortabel om zonder de nodige accessoires het Nederlandse water in te springen. Denk hierbij aan een hood, handschoenen, sokken of booties - die in allerlei soorten, diktes en maten verkrijgbaar zijn. Een hood zorgt ervoor dat je nek en hoofd beschermt wordt tegen het koude water. Zorg ervoor dat je een hood draagt die niet te los, maar ook zeker niet te strak zit. Te los betekent dat er teveel water door je hood stroomt waardoor je afkoelt, en te strak kan ervoor zorgen dat je hoofd afgekneld wordt tijdens je duik.

Ik heb in Nederland duikers zonder handschoenen zien duiken, echter is dit niet aan te raden. Zodra je handen te koud worden is het bedienen van je apparatuur een lastig karwei. Te dikke handschoenen maken dit overigens ook lastig, dus kies voor handschoenen waarmee je bewegingsvrijheid hebt en waar je tegelijkertijd je handen beschermt.

Ten slotte: duiksokken en booties. Waar je in tropisch water wellicht duikt zonder duikschoenen, is dit in Nederland niet echt een optie. Zorg ervoor dat je duikschoenen draagt die je voeten warm houden en draag desnoods extra duiksokken indien je snel last hebt van koude voeten.

Duikfles

Er zijn verschillende type duikflessen, gemaakt van verschillende materialen, groottes en inhoud. Omdat de watertemperatuur in Nederland kouder is, ga je als duiker logischerwijs met een dikker duikpak het water in. En hoe dikker je duikpak, hoe meer drijfvermogen. Dit is dan ook de reden dat er in Nederland vaak gedoken wordt met duikflessen gemaakt van staal. Reden hiervoor is dat staal zwaarder is, waardoor je het aantal duiklood wat je meeneemt aanzienlijk kunt verminderen.

Populaire duikstekken

Ervaren duikers in Nederland zullen het waarschijnlijk allemaal bevestigen: de allerbeste duiken maak je in Zeeland, en dan voornamelijk in de Oosterschelde. Dit deel van de Noordzee staat wereldwijd bekend als broedplaats voor veel soorten zeedieren. Op jaarbasis worden er honderdduizenden duiken gemaakt in dit duikgebied. Maar buiten de Oosterschelde zijn het Grevelingenmeer en de Vinkeveense plassen absolute aanraders.

Oosterschelde, Zeeland

Ondanks dat dit de blikvanger is onder de duikbestemmingen, is het niet altijd mogelijk hier te duiken. In de Oosterschelde moet je rekening houden met getij, waardoor je hier dus alleen op bepaalde tijdstippen kunt duiken. We raden je ook aan eerst wat ervaring op te doen op andere duikstekken alvorens je hier te water gaat. In de Oosterschelde leven meer dan 250 diersoorten en kun je duiken op meer dan 100 duikstekken, waaronder Kattendijke, De Zeelandbrug en Bergse Diepsluis. Je vindt hier onder andere - uiteraard afhankelijk van seizoen - zeepaardjes, sepia's en pijlinktvissen, maar ook zeehonden, bruinvissen en haaien noemen de Oosterschelde hun thuis.

Grevelingenmeer, Zeeland

Het Grevelingenmeer telt tientallen duikstekken waar je het hele jaar door kunt duiken. Je hoeft hier geen rekening te houden met getij en stroming is ook niet van toepassing. Dit komt omdat het water afgesloten is van de Noordzee, waardoor het Grevelingenmeer eigenlijk een soort van zoutwatermeer is. Populaire duikstekken zijn onder andere Kerkweg Den Oss en Scharendijke, waar je een divers zeeleven kunt vinden. Ook hier heb je kans op het zien van sepia's, maar ook zeedonderpadden en zeenaaktslakken zijn bewoners van het Grevelingenmeer.

Vinkeveense Plassen, Utrecht

In de Vinkeveense Plassen kun je prachtig duiken op duikstek Eiland 4, ook wel Zandeiland 4 genoemd. Om hier te mogen duiken heb je wel een duikpenning nodig. Deze vergunning kun je aanschaffen bij dichtbijgelegen duikwinkel Airdiving in Vinkeveen. Het moeten aanschaffen van de penning is het echter dubbel en dwars waard. Omdat andere watersporters niet toegestaan zijn op Eiland 4 is het water in de plas kraakhelder. Dit en het rijke onderwaterleven maken het een heerlijke plek om te duiken. Eiland 4 is ook thuis van één van de meest bekende onderwaterobjecten in Nederland: de bus. Ondanks dat de diepte van de plas tot 50 meter rijkt, is de bus toegankelijk voor duikers van alle niveaus.

Duikersgids

Voor een volledige omschrijving en praktische informatie van alle duikstekken in Nederland verwijzen we je graag door naar een van onze favoriete websites over duiken in Nederland: Duikersgids. Per duikstek vind je er uitgebreide informatie waaronder parkeergelegenheid, faciliteiten, stroming, diepte en logberichten van mededuikers.